Portret van een kleptomaan

Vervaardiger:

Géricault, Théodore (painters (artists))

Periode:

n/a

Datering:

ca. 1820 - ca. 1824

Instelling:

Museum voor Schone Kunsten Gent

Type:

schilderingen, peintures, paintings (visual works) en Decretaal beschermd topstuk

Subtype:

olieverfschilderijen, peintures à l'huile en oil paintings (visual works)

Materiaal:

olieverf, peinture à l'huile, oil paint, doek, toile en canvas

Onderwerp:

portretten, portraits, portraits, symboliek, symbolique, symbolism (artistic concept), figuurvoorstellingen, représentations de personnes en figures (representations)

Dimensies:

h 61.2 cm
b 50.1 cm

Inventarisnummer:

1908-F

Beschrijving:

Rond 1820 schilderde Théodore Géricault (1791-1824) het Portret van de kleptomaan. Het werk maakt deel uit van een reeks van tien portretten van waanzinnigen, waarvan er slechts vijf bewaard zijn gebleven. De kunstenaar was in die tijd bevriend met de geneesheer Etienne-Jean Georget, die behoorde tot een groep verlichte artsen, de zogenaamde aliënisten. Zij beschouwden waanzin niet langer als een goddelijke straf, maar als een te behandelen ziekte of afwijking. De aliënisten geloofden dat de gelaatstrekken van de waanzinnige zijn afwijking verraadden. Zij introduceerden de term monomanie voor een psychische stoornis die zich uit in een welbepaalde obsessie of een enkel waandenkbeeld. In hun onderzoek hebben zij alle mogelijke bestaande middelen om expressies weer te geven benut, zoals gietvormen, bustes, tekeningen en gravures. Géricault was ongetwijfeld door hen beïnvloed. Zijn portretten verraadden zijn wetenschappelijke belangstelling voor krankzinnigen. Ongewoon voor die tijd zijn de waardigheid waarmee hij de krankzinnige heeft uitbeeld en de romantische inleving in de zieke geest van de patiënt. De soepele en suggestieve schilderwijze die Géricault in Portret van een kleptomaan hanteerde, relativeert het begrip ‘voltooid schilderij’ en verleent het kunstwerk als studie een nieuwe eigenwaarde.

Iconclass:

61B111 anonieme historische figuur, geportretteerd alleen
61B2 mannelijke historische figuren (portretten en scènes naar het leven)
61B11 portret van een anonieme historische figuur
49G72 psychiatrie
49G71 psychologie
31A2211 menselijk gelaat
31A2212 ogen
31A2214 mond
31A2421 hoofd gedraaid naar links
31B6213 opzij kijken
32A6 gelaatsuitdrukkingen, fysionomie
31A464 emotionele ziektes, waanzin, krankzinnigheid
31A4642 manieën, obsessies
31A4642(+0) manieën, obsessies (kleptomaan)
61F(LA SALPÉTRIÈRE) namen van historische gebouwen, sites, straten, enz. (LA SALPÉTRIÈRE)
61E(PARIS) namen van steden en gemeenten (PARIJS)
61B2(ADOLPHE LACHÈZE) historische figuur (ADOLPHE LACHÈZE)
61B2(ÉTIENNE-JEAN GEORGET) historische figuur (ÉTIENNE-JEAN GEORGET)
61B2(ÉTIENNE ESQUIROL) historische figuur (ÉTIENNE ESQUIROL)