Christus door de duivels gekweld

Vervaardiger:

Ensor, James (etchers)

Periode:

n/a

Datering:

1895

Instelling:

Museum voor Schone Kunsten Gent

Type:

prenten, estampes en prints (visual works)

Subtype:

ets, eau-forte en etching

Materiaal:

papier, papier en paper

Onderwerp:

religieuze symboliek, symbolique religieuse, religious symbolism, fantastische kunst, art fantastique en fantastic art

Dimensies:

h 172 mm
b 235 mm

Inventarisnummer:

1998-B-94

Beschrijving:

Het passieverhaal van Christus is in de Westerse beeldende kunst een veel voorkomend thema. In de volkse devotie kende het verhaal nog in Ensors tijd een bijzondere weerklank door de jaarlijkse kruisweggang op Goede Vrijdag. Ensors ontluisterende kijk op de dood van Christus heeft echter een andere dimensie. In de prent overheerst de dood, met de omstaanders als levende lijken rechts en dreigende duivelfiguren links. Satan omgrijpt zelfs de Christusfiguur, van wie de fysionomie gelijkenissen heeft met die van Ensor zelf. Boven het kruis blaast een vreemdsoortige engel op een trompet. In de achtergrond beeldde de kunstenaar nog een galgenveld af. De ets is grotendeels gebaseerd op een houtskooltekening uit de reeks “De aureolen van Christus uit 1886 (Brussel, KMKSB, inv. 4193). Op de achterzijde van deze tekening betitelde Ensor het werk als volgt: “La triste et brisée. Satan et les légions fantastiques tourmentant le crucifié.” Het eerste deel van de titel heeft betrekking op het effect van het licht, het tweede op het onderwerp.

Iconclass:

11D Christus
73D4 van het paleis van Pilatus naar Golgotha; de kruisweg naar de Calvarieberg
31A21 menselijk skelet, geraamte
73D6 de kruisiging van Christus: de dood van Christus aan het kruis; Golgotha
31A211 (menselijke) schedel
73D6712 lendendoek ~ bijzonderheden uit kruisigingstaferelen
11G engelen
48C73512 klarinet, fagot, hobo, schalmei