De religie, uit de reeks Jeu de massacre. 12 personnages à la recherche d'une (balle)

Vervaardiger:

Deltor, Fred (printmaker)
Les éditions socialistes (publisher)

Periode:

n/a

Datering:

1928

Instelling:

Museum voor Schone Kunsten Gent

Type:

prenten, estampes en prints (visual works)

Subtype:

pochoir, pochoir en pochoir (technique)

Materiaal:

papier, papier en paper

Onderwerp:

abstract, art abstrait, abstract art (general art genre), figuurvoorstellingen, représentations de personnes, figures (representations), non-figuratief, non-objectif en nonobjective

Dimensies:

h 320 mm
b 244 mm

Inventarisnummer:

2011-A-13

Beschrijving:

De map ‘Jeu de massacre. 12 personages [sic] à la recherche d’une [balle]’ verscheen in 1928 bij de Brusselse uitgeverij Les éditions socialistes. Het geheel omvat de uitgeversmap, een inleiding van Henri Barbusse en 12 pochoirs van Fred Deltor (1899-1969, ps. van Federico Antonio Carasso), een van oorsprong Italiaanse autodidactische kunstenaar die in de jaren 1920 en vroege jaren 1930 actief was in Brussel. In de inleiding beschrijft Barbusse op ironische wijze ‘notre belle époque (dont nous sommes si fiers)’, en licht de geest van de pochoirs toe. Ze moeten gezien worden als een illustratie van de eigen tijd en als een aanklacht op potentaten van verschillende slag: ‘pantins royaux, impériaux et divins’. Het doel is de massa wakker te schudden: ‘[Il] fait surgir pour votre stupéfaction et votre édification cette galerie symbolique de l’époque.’ Barbusse ziet Deltor als een socialistische ‘kameraad’, verder ook als een ‘ouvrier constructeur’ of nog ‘un noble bourreau et un superbe chirurgien’, die de waarheid in het licht stelt: ‘Il a pavoisé chacun de ses gnomes formidables, de ses caractères essentiels, et cela en quelques taches de couleurs bien senties. Il les a fait schématiques, géométriques, nets – comme des machines à mater et à écraser le monde, baroques et monstrueux, comme des caricatures. Ce camarade-là, qui sait jongler avec la synthèse, a fait de la superrréalité.’ Verder duidt Barbusse de in goud gedrukte cirkels op sommige bladen bij Deltor: ‘C’est sur ces roulettes d’or que tout roule, et que vous [namelijk: de massa] êtes roulés, vous tous’. De cijfermatige berekening van de ‘parasieten van de moderne maatschappij’ is slechts één voorbeeld van Deltors verborgen beeldentaal. Barbusse wijst verder op de tweebenige silhouetten van deze ‘gnomen’. Hun lichaam is samengesteld uit scherven en brokstukken die verwijzen naar hun machtsmisbruik: ‘Il y a du coffre-fort, du sabre et de l’obus, du soupirail et de la balance faussée, et des mains en forme de browning, et du squelette, et même, du cœur démagogique et des larmes de crocodile.’ Barbusse besluit zijn inleiding met een revolutionair toekomstbeeld: ‘Voici le jeu de massacre, le jeu de massacre suprême. Que vous massacrerez peut-être un jour, vous tous !’ Op de verso-zijde van Barbusses inleiding worden de verschillende machten opgedeeld in twaalf categorieën. De titels zijn in zeven talen vertaald en genummerd. Deze nummering verwijst naar de twaalf pochoirs: 1. Het militarisme / 2. Eigendom / 3. Filantropie / 4. De sociaaldemocratie / 5. Het gerecht / 6. De kolonisatie / 7. Het fascisme / 8. Het spioneren / 9. Het parlementarisme / 10. De kleinburgerlijkheid / 11. De religie / 12. Het chauvinisme. De map dateert uit de Belgische jaren van Deltor, die naderhand een carrière als beeldhouwer uitbouwde in Nederland . Het is één van de zeldzame Belgische constructivistische voorbeelden van sociaalgeëngageerde kunst in het interbellum. Qua vormgeving is de map sterk verwant met werk van internationale modernisten als El Lissitsky, Lajos Kassák, Fernand Léger, Louis Marcoussis, Kurt Schwitters en Theo van Doesburg.

Iconclass:

0 abstracte, niet-figuratieve kunst
5 abstracte ideeën en concepten
51AA3 abstractie, denkbeeldigheid
59C rechtvaardigheid en onrechtvaardigheid
61A(+4) historische gebeurtenissen en situaties (spotprent, satire van een historische gebeurtenis)
46A1 maatschappelijke gelaagdheid, sociale groepen
46A2 sociaal contrast, maatschappelijke tegenstellingen
44C312 politieke karikaturen en satire
1 religie en magie
11 Christelijke religie
11P3121 priester (Rooms-katholieke kerk)
41D221(FLAT HEAD) hoofddeksel (PLATTE HOED)
46B31 geld
46B311 muntstuk