De heilige Hiëronymus

Vervaardiger:

Bosch, Jheronimus (painters (artists))

Periode:

n/a

Datering:

ca. 1485 - ca. 1495

Instelling:

Museum voor Schone Kunsten Gent

Type:

schilderingen, peintures, paintings (visual works) en Decretaal beschermd topstuk

Subtype:

olieverfschilderijen, peintures à l'huile en oil paintings (visual works)

Materiaal:

olieverf, peinture à l'huile, oil paint, paneel, panneau en panel

Onderwerp:

religieuze symboliek, symbolique religieuse, religious symbolism, landschappen, paysages en landscapes

Dimensies:

h 80.1 cm
b 60.6 cm

Inventarisnummer:

1908-H

Beschrijving:

De heilige Hiëronymus moet als naamheilige een bijzondere betekenis hebben gehad voor Jheronimus Bosch. Hij beeldt hem verschillende malen af doorheen zijn oeuvre. Omwille van zijn meedogenloos moralisme en door zijn persoonlijke toewijding is de geleerde Hiëronymus een voorbeeld voor de kunstenaar. Hiëronymus leeft in de 4de eeuw en is een van de vier westerse kerkvaders. Op 38-jarige leeftijd trekt hij zich terug uit het openbare leven van Rome om in Palestina een ascetisch leven te leiden. Op het schilderij zien we hoe Hiëronymus halfnaakt, in gebed verzonken en met het kruis tussen zijn armen, neerligt te midden van vreemdsoortige planten, boomstronken en gesteenten. De leeuw, het attribuut van de heilige, wordt hier voorgesteld als een klein huisdier. Een volkse legende vertelt hoe Hiëronymus een leeuw van een pijnlijke doorn in zijn poot bevrijdde en hem zo tot vriend maakte. Ook tal van andere dieren bevolken de vreemde wereld waarin de heilige zich heeft teruggetrokken. Tijdens de periode 2015–2016 is het schilderij grondig gerestaureerd en geanalyseerd. De schildertechniek, de stijl, het materiaal dat gebruikt is voor de ondertekening en de sporen van het creatief proces in alle stadia van de realisatie, situeren het werk centraal in het oeuvre van Bosch. Het werk is volledig eigenhandig, zonder de medewerking van het atelier tot stand gekomen. De oorspronkelijke lijst is verloren gegaan en boven en onderaan werd het paneel lichtjes bijgesneden. Dendrochronologisch onderzoek situeert de ontstaansdatum van het schilderij tussen 1485 en 1495.

Iconclass:

11H mannelijke heiligen
11H(JEROME) de monnik en heremiet Hiëronymus
57A goed en slecht gedrag, morele kwaliteiten
11Q331 kluizenaar, heremiet
11Q651 kruisbeeld ~ persoonlijke devotie
11T2(+4) hellesymbolen (+ duivel(s))
25I3 boerderij of alleenstaand huis in een landschap
11Q712 exterieur van een kerk
25H1 landschappen in een gematigd klimaat
25H113 hoge heuvel
25H214 meer
25G1 planten (in het algemeen)
25G3 bomen
41D42 wassen (kleren)
25F34 uilen
25F3 vogels
25GG(+21) fantastische planten, fabelachtige vegetatie (+ stam, stronk)
25F23(LION) aasdieren, roofdieren: leeuw
25H17 weiland, weide, grasland
46C11 weg, pad
25H112 rotsen
11Q3 ascetisch leven en praktiseren
11Q31 versterving van de zintuigen ~ ascetisch leven